Mag je nog steeds Asjera-beelden vernielen?
‘Asjera was Gods vrouw en de Bijbel is herschreven’
Als je mij een tijdje volgt, dan weet je dat ik niet zo graag de controverse opzoek. Ik hou er niet van om thema’s te bespreken die mensen verdelen. Ik weet dat er veel gevoelige onderwerpen zijn en dat mensen hulp nodig kunnen hebben, maar dan is het beter dit 1 op 1 met een pastoraal medewerker te bespreken, en dat ben ik niet.
Maar nu las ik iets wat me wel aan het denken zette. Afgelopen week ging de 81-jarige Harriët Tom naar het Bijbels Museum in Maarssen en vernielde daar een kunstwerk. Het was een verzameling beeldjes gemaakt door kunstenares Marieke Ploeg. Deze beeldjes waren gemodelleerd naar beelden van de godin Asjera.
De actie van deze vrouw deed me denken aan de opdracht die God aan Israël gaf in de Bijbel om de afgodsbeelden neer te halen. Maar ja, dat was meer dan 2000 jaar geleden. We leven nu in de 21e eeuw. Wie vereert Asjera nog? Mag je niet laten zien hoe Israël omging met andere goden en dan bezoekers zelf een conclusie laten trekken? Of moet je ook nu nog deze beeltenissen verwoesten?
‘Asjera was Gods vrouw’
Deze twee vragen mag je voor jezelf beantwoorden. Maar laten we eens kijken naar de feiten. Wat was eigenlijk de bedoeling van de kunstenares en van het Bijbels Museum? Ik heb Marieke Ploeg niet gesproken, maar ze geeft een uitgebreide toelichting op haar website. Ze schrijft:
‘Ooit werd God aanbeden als echtpaar. In de oude tempel van Jeruzalem stonden ze zij aan zij, Jahweh en Asjera, een mannelijke en een vrouwelijke verschijningsvorm van God.
Dan wordt de tempel door vijanden verwoest. De elite van Israël wordt naar Babylon meegevoerd, het volk vlucht in diaspora naar Egypte, Mesopotamië en Arabië.
Tijdens de ballingschap waait er een nieuwe wind en veranderen de heilige geschriften. De identiteit van het volk wordt verstevigd en de verhalen in lijn gebracht met de heersende machtsstructuren. Er is in het oude testament nog maar ruimte voor één God, en die God is een man. Deze jaloerse God duldt geen anderen naast zich, zèlfs niet zijn vrouwelijke wederhelft. Hij laat Asjera’s beelden stukslaan, haar heilige palen afbreken en veroordeelt haar verering als afgoderij.
De herschreven verhalen missen hun uitwerking niet. Als het volk terugkeert uit ballingschap, is Asjera er niet meer bij. Haar beelden zijn stuk en ze is weggeschreven uit de verhalen. Asjera’s beeltenis keert niet terug in de nieuwe tempel van Jeruzalem. God raakt uit evenwicht. Zijn mannelijke helft krijgt de overmacht. Haar vrouwelijk helft blijft duizenden jaren in ballingschap.
Recentelijk zijn er in en rond Jeruzalem 3000 Asjerabeelden teruggevonden die dateren uit de tijd van de oude tempel (700-600 vC). Kleine beeldjes van aardewerk van tussen de 8 en 14cm hoog. Asjera staat rechtop, als een zuil, of een boom, voeten stevig in de aarde, kruin opgericht naar de hemel. Ze biedt haar borsten uitnodigend aan, als een voedende oermoeder.
Vermoedelijk zijn deze beeldjes kopieën van een groter beeld in de oude tempel. De beeldjes zijn vooral in woonhuizen teruggevonden. In elk huishouden in het oude Jeruzalem lijkt zo’n beeldje op het huisaltaar te hebben gestaan.
Toen ik voor het eerst over Asjera las was ik zowel geschokt en verrukt. En sindsdien laat ze me niet meer los.
Het werk Asjera’s terugkeer bestaat uit het maken, tentoonstellen en weggeven van een colonne van 3000 hedendaagse versies van Asjera die terugkeert uit ballingschap.
De 3000 beelden maak ik samen maken met eenieder die mee wil helpen om de vrouwelijke helft van God weer zichtbaar te maken. In kleine groepen komen we in een rituele bijeenkomst van een dag bij elkaar voor dit maakwerk. In de ochtend worden de beeldjes met de hand in mallen gevormd. In de middag worden de beeldjes in open vuur gestookt. Tijdens dit werk, zittend rond het vuur, wisselen we uit wat Asjera’s eeuwenlange afwezigheid en haar herontdekking bij elk van ons oproept.
Als er 3000 beeldjes van Asjera zijn gemaakt, zal het werk Asjera’s terugkeer als een colonne verschijnen op verschillende betekenisvolle plaatsen, zoals kerken, publieke ruimtes en musea. Daar herneemt ze haar plaats in onze samenleving.
Bezoekers van het werk Asjera’s terugkeer worden uitgenodigd om een beeldje van Asjera uit de colonne mee naar huis te nemen, om haar daar weer een plek te geven in de huiskamer.’
Samenvattend doet Marieke Ploeg dus een paar stevige uitspraken:
- God werd aanbeden als echtpaar en had dus een vrouw;
- De Bijbel is herschreven in de periode na de ballingschap;
- De beeldjes zijn bedoeld om thuis neer te zetten en dan te praten over de rol van de vrouw in religie.
Was zij Gods vrouw? Is de Bijbel herschreven?
Maar was zij ook Gods vrouw? En is de Bijbel herschreven in de periode na de ballingschap zodat God alleen overbleef, zonder vrouw?
Die laatste vraag is belangrijk om de eerste te kunnen beantwoorden. Het klopt dat er opschriften zijn gevonden waarin mensen een zegen vragen aan Jahweh én Asjera. En de opgraving waar Marieke Ploeg het over heeft, waarbij duizenden Asjera beeldjes zijn gevonden, duiden erop dat veel mensen in Jeruzalem en daarbuiten Asjera op een huisaltaar hadden staan.
Maar betekent dit dat de Bijbel is herschreven? Volgens veel wetenschappers dateren de oudste teksten van het Oude Testament van rond de periode van de terugkeer uit ballingschap (500/400 voor nul). Het is daarom makkelijk om te zeggen dat de boekrollen van voor die tijd er anders uitzagen. Je kunt heel simpel stellen dat er met de teksten is geknoeid. Het probleem is alleen dat daar het bewijs voor ontbreekt.
Je moet toch kijken naar de feiten en die interpreteren. De Bijbel zegt bijvoorbeeld openlijk dat Abraham andere goden aanbad voordat God hem riep (zie Jozua 24). Hij was afkomstig uit een volk waar vele afgoden werden aanbeden. In Kanaän en Egypte, ook gebieden waar Abraham en zijn nakomelingen tijd doorbrachten, gebeurde dat ook. Israël was omringd door volken die polytheïstisch waren.
Het was niet voor niets dat God Zijn volk zo uitdrukkelijk waarschuwde voor afgoderij. Dit was ook de reden dat God Israël opriep om de Kanaänitsche volken met geweld te verdrijven. Ze moesten volledig afrekenen met de afgoderij.
Maar wat deed Israël na de uittocht uit Egypte? Eerst maakten ze een gouden kalf. Later gingen ze toch de afgoden van andere volken vereren, waaronder dus Asjera. De archeologische vondsten bevestigen dus het verhaal van de Bijbel: Israël deed alsof het God volgde, maar voor hen was Hij één van de vele goden.
Marieke Ploeg vermeldt niet wat de staat was van de beelden die terug waren gevonden. Ze waren kapotgemaakt! Koning Josia was één van de weinige koningen die tot inkeer kwam nádat een deel van het Oude Testament was teruggevonden in de tempel. Hij liet alle afgoden in het land stukslaan in een ultieme poging om gehoor te geven aan Gods wil.
Dus de beelden die terug zijn gevonden, bewijzen niet dat de Bijbel is herschreven. Integendeel. Ze lijken eerder aan te tonen dat Gods Woord onveranderd is gebleven, want Josia trekt een heftige conclusie: al die beelden moeten stuk.
Er is ook geen ander bewijs dat de Bijbel is geredigeerd. Toen in het begin van de twintigste eeuw bijvoorbeeld de Dode Zee-rollen werden gevonden, kregen we exemplaren van nagenoeg het hele Oude Testament in handen die honderden jaren ouder waren dan kopieën die al waren gevonden.
Wat bleek? Ze kwamen nagenoeg exact overeen! Op wat schoonheidsfoutjes na waren de teksten exact hetzelfde. Hieruit kun je de conclusie trekken dat het overschrijven van boekrollen een proces was dat met de grootste nauwkeurigheid werd uitgevoerd.
Daarnaast zijn veel geleerden het erover eens dat vele geschriften, bijvoorbeeld die van Jesaja, op zijn minst stammen uit het jaar 700 voor Christus. Dat betekent dat ze ouder zijn dan de periode van na de ballingschap.
Hoe machtig is God?
Ik snap trouwens dat wetenschappers dit geen argument vinden, maar zij gaan per definitie niet uit van het bestaan van God. Voor hen is de totstandkoming van de Bijbel een menselijk proces geweest. Ik geloof dat God mensen heeft gebruikt, maar dat deze verzameling geschriften wel onder leiding van Zijn Geest is geschreven en verzameld. Zou God dan niet in staat zijn om een Bijbel te creëren die de juiste boodschap over Hem verspreid? En als Hij een vrouw zou hebben, zou Hij dan toestaan dat dit werd weggemoffeld door overijverige redacteuren? Dat lijkt me toch niet.
Maar laten we teruggaan naar het menselijke proces. Ezra is een geestelijk leider van Israël uit de periode na de ballingschap en waarschijnlijk heeft Hij de TeNaCH samengesteld. Dat is de Hebreeuwse naam voor ons Oude Testament.
Stel dat Ezra de beschikking had over talloze profetische geschriften uit de periode voor de ballingschap. Het ene deel liet zien hoe God wil dat Hij als enige wordt vereerd en dat als Israël zich niet aan Zijn wet houdt, dat er dan vloek zal zijn over het land en dat uiteindelijk ballingschap zou volgen. Het andere deel liet juist zien dat God geen moeite had met Israëls houding ten opzichte van andere goden en er zou voorspoed volgen, want de zegen van God rustte op het land.
Welke geschriften kies je?
Nu ben jij Ezra en dan moet je kiezen tussen deze geschriften. Je leeft na de ballingschap. Je weet uit de geschiedenisboeken hoe Israël is afgegleden en je weet dat Gods harde woorden zijn uitgekomen. Nu wil je je volk waarschuwen om trouw te blijven. Hoe doe je dat?
Door ze de geschriften te laten zien van de profeten wiens woorden zijn uitgekomen! Dit is waarom het Oude Testament voor ons soms zo lastig is. Vanaf Rechters (Richteren) gaat het bergafwaarts met Israël. Het volk houdt zich niet aan Gods wet en er volgt een moeizame worsteling met God.
Niet voor niets is dat de naam die God aan Jakob en zijn nakomelingen gaf: Israël. Dat betekent: ‘God-worstelaar’.
Met welke bril kijk je?
Ik wil niemand persoonlijk aanvallen, zeker geen kunstenares die vanuit haar hart iets wil delen met de wereld. Haar interpretatie van de feiten klopt echter niet. Het is inlegkunde dat begint met de aanname dat de Bijbel een boek is dat is vervalst om vrouwen te onderdrukken. (Daar heb ik eerder al een blog over geschreven.)
Ja, ik weet dat de Bijbel is gebruikt en wordt gebruikt om vrouwen ondergeschikt te maken. Maar dat is misbruik van Gods Woord. Hoewel in de Bijbel God meestal ‘Hij’ wordt genoemd, is God vooral… God.
Mannelijk én vrouwelijk. Adam is niet het evenbeeld van God. Eva is niet het evenbeeld van God. Samen zijn ze het evenbeeld van God.
Asjera is daarentegen een valse god. Haar in je huis plaatsen, lijkt me geen goed idee. Moet je dan in een museum deze afbeeldingen kapot maken? Dat zeg ik niet, maar het is wel een statement. Belangrijker is echter wat we doen met de afgoden in ons eigen leven. Hoe zien die eruit en wat doe je ermee?
Hoe lees je de Bijbel?
Laten we maar eerlijk zijn. Bijbellezen is lastig. Deze verzameling boeken is duizenden jaren oud. Wat hebben ze ons nog te vertellen? Ik neem je graag mee op reis door de Bijbel aan de hand van het verhaal van Daniëla. Zij is een christen zoals jij en ik, en ze heeft kritische vragen.
Bekijk nu het boek ‘Ik leer je de Bijbel lezen’ en lees de eerste twee hoofdstukken online.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!
Geef een reactie
Alle beelden die “goden ” voorstellen, weg ermee! Ik vind de oude dame een geweldig voorbeeld, jammer dat de z.g. kunstenaar zich bediend van inlegkunde, walgelijk! Een “standbeeld” voor Harriët Tom. Deze vrouw is gericht op JHWH! Ik moet denken aan Rachel, de moeder van Jozef en Benjamin, die ook de huisgoden meenam van Laban. Ze stierf onderweg!
Beste Jan,
Hier zeg ik helemaal amen op.
God wordt gezien in mannen en vrouwen. Pas als Eva er ook is, is de schepping geworden tot zeer goed. Alles was al goed, maar nu werd het ook nog zeer goed.
In God is de drie-eenheid rijk aan het samen elkaar optimaal eren, maar nergens vind je grond dat het ene Godsdeel sterker is dan het andere Godsdeel. Jezus heeft inderdaad zichzelf ontledigd, maar wel om zo een grootse taak op zich te nemen. Hij zou niet altijd in de positie van knecht blijven, terijl HIj koning was! God de Vader heeft Jezus ook niet hiertoe gedwongen of gemanipuleerd.
Dat het patriarchale systeem de bijbel misbruikt door net als buiten de religie vrouwen door alle eeuwen heen ondergeschikt te houden aan sterkere mannen, is mijn inziens het gevolg van de zonde die vanaf het begin heeft gewerkt. Het maakte van de beelddragers van God moordenaars. Het recht van de sterkste ging gelden.
Dat was duidelijk NIET het beeld dat God voor ogen stond bij de schepping. Het komt in de hemel ook niet voor, wat wij er van gemaakt hebben op aarde.
Het is heel jammer dat de pijn die voort is gekomen uit onrecht, door veel gelovigen ook nog eens is gebruikt met woorden uit de bijbel, alsof dit wel vanaf het begin Gods bedoeling is geweest.
Wat hadden we in deze wereld een sterk verschil kunnen maken, als we in woord en daad waren gegaan voor het echte beeld van God, dat gezien wordt in de harmonieuze verhouding van de Drie-eenheid. Vader, Zoon en Heilige Geest.
Of een ander beeld: Christus en zijn gemeente, ook hier zie je dat liefde en overgave aan en voor de ander de eerste taak en hoogste taak is. Harmonie, in plats van onderwerping en onderdrukking.
Mag de Heer jouw werk zegenen met veel vrucht voor Hem,
Gerry Velema
Zwolle
God heeft nooit een vrouw gehad. Hijzelf heeft alle eigenschappen van een man en een vrouw. Deze Marieke is antichristelijk bezig met haar rituele bijeenkomsten en mensen zo’n beeldje mee te laten nemen naar huis. Het is haar verdienmodel. Ze is dus gewoon een handlanger van de antichrist. God heeft altijd geboden zulke beeldjes te vernietigen en Hij heeft nooit gezegd dat niet meer te doen. Het maakt niet uit of ze in een museum staan of waar dan ook. Jezus vroeg ook niet aan de handelaren bij de tempel of Hij hun spul mocht kapot maken. Hij deed het gewoon. Ik had het bericht over Harriët Tom op facebook gezet en kreeg daar mooie reacties. Harriët weet hoe gevaarlijk zulke beeldjes zijn want het trekt duisternis aan. Ze is een vroegere vriendin van me toen ik nog in Enschede woonde. Zij heeft vele jaren in Pakistan gewerkt en weet hoe gevaarlijk afgoderij is. Of wij zulke beeldjes ook nu nog moeten vernietigen? Ik denk het wel, maar Harriët is zo moedig het ook echt te doen. Die Marieke verzint van alles. Bv. dat zo’n beeldje in elk huishouden stond. Dat is natuurlijk niet zo al waren er wel mensen die het wel hadden. Er waren in Israël altijd afvallige ongehoorzamen en God is daar altijd tegen opgetreden. Die Marieke mag blij zijn dat Harriët optrad want nu heeft ze nog een kans om zich te bekeren en gered te worden voor de eeuwigheid. Als er een rechtszaak komt gaat Harriët, haar kennende, evangeliseren waardoor velen zich gaan bekeren. Als ze een boete krijgt gaan Christenen geld inzamelen. No problem dus. Een oude vrouw als zij zetten ze niet in de gevangenis. Dus laat maar komen die rechtszaak.
Dit doet me denken aan Gideon (Richteren 6).
Ik kan me goed voorstellen dat JaHWeH
Harriët Tom gebruikt als gewillig instrument in Zijn hand om te laten zien dat Hij geen afgoderij duldt (Deuterinomium 6:4-5).
Harriët ging op weg, waar wij vaak verzanden in redeneringen en uitvluchten,
zij weet wie haar GOD is en dat ze volkomen op HEM vertrouwt.
De beweegredenen van deze kunstenares kende ik niet, maar al lezende vind ik de actie van Harriet nog beter. Laat het maar keertje duidelijk worden dat ook christenen het niet altijd allemaal meer pikken! Vooral dat op deze manier het bekende woord wordt gemaakt tot iets wat herschreven zou zijn én gestimuleerd wordt om ” de andere helft van God” mee naar huis tnemen en het daar ” een mooi plekje te geven” want dat is het natuurlijk…. ” was zo gezellig….. “lekker geluncht lekker vuurtje gestookt….. mooi beeldje mee naar huis….. “Jaaa, dat heb ik zelf gemaakt, mooi hè….? En ook nog wat geleerd…. Wist jij dat de bijbel herschreven is door mannen…..? ….. Die het allemaal hebben aangepast?
…… Dat God uit de bijbel gewoon ook een vrouw had…..?”
Nee hoor!!!!!
Geen herschrijving van de bijbel…..toen niet …..nu niet….. tot met zoiets als Chat GPT ….. OOK NIET!!!
Je mag geen spullen van een ander kapot maken. Wij hoeven de God van Israël niet te verdedigen .
“Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde “ zei de Here Jezus . Hij is God!
Wanneer we te gast zijn bij een ander mogen we niet volgens ons “eigen inzicht “ handelen . De 81 jarige dame had kunnen kiezen om een gesprek aan te gaan .
Ik vind het persoonlijk niet bijbels en niet wijs dat het bijbelsmuseum dit heeft toegestaan dat die beeldjes geplaatst zijn . Het bijbelsmusem heeft de leugen binnen gehaald en hierdoor van de verkeerde boom gegeten .